maandag 25 januari 2010

Waar stond dat stuk?

Wegens drukke werkzaamheden is mijn blog er een beetje bij ingeschoten. Gelukkig kwam clubgenoot Ebe op een goed moment aanzetten met een vraag. Een uitstekende aanleiding om dit blog nieuw leven in te blazen.

De vraag die Ebe mailde was: "Tijdens een rapidtoernooi waarbij niet genoteerd werd gebeurde het volgende:
De witspeler pakt een zwart paard van het bord. Hij beseft dat hij dit stuk nu moet slaan, maar hij kan het op geen enkele manier slaan! Hij zet het paard weer terug op het bord op veld e5. De tegenstander is het hier niet mee eens en zegt dat het paard op e6 stond. Een ruzie ontstaat en de wedstrijdleider wordt erbij gehaald. Wat moet deze beslissen?"

Dit is typisch zo'n geval dat niet in de regels is vastgelegd en waarbij alleen de algemene regels je kunnen leiden en je gezonde verstand natuurlijk. Daarbij is het belangrijkste om beslissingen te nemen die de minste consequenties hebben, maar wel recht doen aan de zaak. Maar ja, blijft de vraag of dat paard naar e5 of e6 terug moet.
Als ik de vraag had gekregen zou ik beginnen om te kijken of het paard op beide velden niet geslagen kan worden. Daarnaast lijkt het me logisch dat je beter onthoudt waar het paard staat als het schaak gaf of een stuk aanvalt. Ook het raadplegen van onafhankelijke toeschouwers vind ik in zo'n soort geval niet verkeerd. Mocht dit allemaal geen duidelijke aanwijzingen geven, dan is er nog maar een mogelijkheid en die heeft te maken met een overtreding van de witspeler.
Het oppakken van het paard is een overtreding, omdat het niet geslagen kan worden en daarmee wordt de tegenstander afgeleid. De zwartspeler heeft geen schuld aan de ontstane situatie, dus zal ik het paard op e6 terugzetten, als ik geen andere aanwijzingen heb.

Schaken is een oorlogsspel, maar ruzie aan het bord is niet gewenst. De witspeler krijgt van mij dan ook een waarschuwing voor het veroorzaken van deze situatie en ik zal de zwartspeler op het hart drukken in het vervolg niet zelf de confrontatie aan te gaan, maar direct de klok stil te zetten en mij te waarschuwen.

Ebe, dank voor je mail. Goed getimed en ik ga proberen het blog weer wat regelmatiger bij te houden.